Arşivler

2023’e başlarken üzerinde düşünülecek 5 soru

Yeni başlangıçları severiz. Eskiyi geride bırakıp yeniye başlarken yeni bir şeyler yapma fikri de iyi gelir. Belki tam da bu yüzden yeni yıl, spora başlama, sağlıklı beslenme ve kilo verme dönemidir, bol bol kitap okuma, kendine daha çok zaman ayırma, sosyal medyayı daha az kullanma, yeni bir hobi edinme, yeni bir şeyler öğrenme ve daha pek çok yapılası şeyi yapma zamanıdır. Yani istenenleri yapmaya yönelik kararların hayata geçirilmesinin arifesidir yeni yıl. Başlangıçta son derece hevesle listelenen bu kararlar dizisi çoğu zaman beklendiğinden anlamlı ve önemli kararlar elbette ama nedense çoğu zaman yılbaşında alınan kararlar kısa ömürlü olur ve bu kararların birçoğu bir sonraki yılın aynı zamanlarının yeni kararları listesine eklenmek üzere nadasa bırakılır. Yeni yıl için özenle hazırlanan karar listeleri, kararlılıkla sürdürülenler yerine yarı yolda kalanlardan oluşan listelere dönüşür.

Ortaya çıkan bu sonucun iki nedeni olabilir: Yılbaşı kararları aslında yürekten istenen sonuçlara götürecek kararlar değil de alışkanlıkla dile getirdiğimiz cümlelerden oluşabilir. Ya da bu kararlar yürekten inanılan ve ulaşılmak istenen sonuçlara yönelik kararlar olmalarına karşın uygun başlama zamanı henüz gelmemiştir.

Peki o zaman ne yapmalı? 

Yıl başında doğrudan kâğıdı kalemi alıp yeni yıl kararları listesi yapmadan önce aşağıdaki sorular eşliğinde kendimizle biraz çalışmak fena fikir olmayabilir. 

Tamamlanan yıldan önümüzdeki yıla taşımak istediğim neler var? 

Önümüzdeki yıl kendimden neler bekliyorum?

Önümüzdeki yıl boyu yapmayı tasarladığım neler var?

Her birinin benim için anlamı ne?

Peki bunları nasıl yapacağım, ne zaman başlamam ve neler yapmam gerekli? Bu çalışma sonrasında, beklenti ve tasarlananlarla uyumlu kararların (karar yerine hedef veya adım da denebilir) cümlelere dökülmesi kolaylaşacaktır.  Üstelik böyle şekillenen cümlelerden oluşan listeler, yarı yolda bırakılacakların değil, yıl boyu kararlılıkla sürdürüleceklerin listeleri olmaya da güçlü adaylar olacaktır.

Etkin Delegasyonu Güçleştiren Yönetici Yaklaşımları

İş yaşamında etkin çalışmanın ve iyi sonuç ortaya koymanın temelinde yer alan faktörler arasında yönetici ve çalışan arasındaki iş aktarma yani delegasyon ilişkisinin doğru kurgusu yer alıyor. Yöneticinin işi delege etme konusundaki yaklaşımlarını farkındalıkla yönetmesi, iş sonuçlarını ve çalışan gelişimini destekliyor. Delegasyonun yani iş aktarımının doğru yapılması çalışanın yaptığı işin sahibi olduğunu fark etmesini sağlıyor.

Bu konuda yöneticilerin göz önünde bulundurmaları gereken pek çok parametre olsa da bana göre bunların içinde üç tanesi hızla fark edilmesi gerekenler arasında yer alıyor. 

  1. Ben senin yerinde olsam yaklaşımı: Yol gösterici olma şapkasının altına saklanan bu yaklaşım, yöneticilerin kendi deneyimleri doğrultusunda yapılması gerekeni dikte ettirmeleri halini tarif ediyor. Son derece iyi niyetle başlayan “Ben senin yerinde olsam bu durumda …. yapardım?” İle başlayan cümleler çalışanın doğrudan yöneticinin aynısı olmasına bir davet çıkarma riski taşıyor.  Bu noktada, ben senin yerinde olsam demek yerine, “Sence ben senin yerinde olsam bu durumda ne yapardım?” ve “Bu durumda sana göre yapılacak şeyler neler?” sorularını sormak çalışanın konuya farklı açılardan bakmasını ve izlenecek yola dair kendi bilgi ve deneyimlerinin sentezini ortaya koymasını destekliyor.
  2. Biz de aynı yollardan geçtik yaklaşımı: Yöneticilerin tekerleği ikinci defa keşfetmenin ne alemi var düşüncesinden yola çıkarak dile getirdikleri bu cümle bazı durumlarda yardımcı olsa da bazı durumlarda değişen zamanı, koşulları ve kişilerin sahip olacağı farklı bakış açılarını yok sayma riski taşıyor. Bu yaklaşımla davranmadan önce çalışanı dinlemek, mevcut duruma onun nasıl baktığını ve neler yapmayı düşündüğünü anlamak ve uygun durumlarda çalışanın kendi yolunu denemesine izin vermek çalışanın gelişimini ve farklı çözüm üretme becerilerini destekliyor. 
  3. Benim haberim olsun yaklaşımı: Yakın kontrolde kalarak aksaklıkları engelleme ihtiyacı sonrası ortaya çıkan bu yaklaşım mikro yönetime ve çalışanda ciddi kafa karışıklığına dönüşme riski taşıyor. Yöneticinin çalışanlarına yönelttiği bazen “neden haberim olmadı” bazen de “her şeyi bana mı soruyorsunuz” soruları, çalışanların yöneticilerini hangi durumda haberdar edip hangi durumda kendi kararlarını verebilecekleri konusunda kararsız kalmalarına neden oluyor. Bu durum çalışanlarına benzer cümleler söyleyen yöneticilerin kendilerine sormaları gereken bir soruyu çıkarıyor karşımıza: “Böyle davranarak sorumluluk alanımdaki her şeyin mümkün olan en iyi şekilde yapılmasını sağlamaya mı çalışıyorum, yoksa kendi mükemmel yönetici olma tanımımda yer alan, benim sorumluluk alanımdaki her şey kusursuz olmalı beklentim nedeniyle her şeyi kontrol etme çabasında mıyım?”

Belki düşünmek istersiniz…

Kendine Ait Bir Zaman

Zaman enteresan bir kavram. Son derece eşit ve adil, hatta dünyadaki tek adil kaynak bile demek mümkün, ancak kimimiz onunla çok barışıkken kimimiz biraz küskün. Kimimiz onu kovalarken, kimimiz onun içinde yapması gereken her şeyi yerli yerine yerleştiriyor. Zamanın içine doğru yerleşmek çok önemli bir konu elbette ama o bu yazımın konusu değil.

Bu yazıda zamanın içine yerleştireceğimiz kendimize ait, sadece kendimizle geçirilmesi gereken bir zamanı yaratmaktan söz edeceğim. Bu konunun çok değerli olduğunu düşünüyorum çünkü her ne kadar bir ömür boyu en çok kendimizle beraber olsak da, sadece kendimizle kalıp, kendimizle düşünmeye ne kadar kaliteli zaman ayırıyoruz ondan çok emin değilim. 

Bundan birkaç yıl önce dinlediğim bir genç konuşmacı her hafta sonu kendine ayırdığı kendi kendine düşünme zamanlarından söz etmiş ve düşünmenin çok önemli bir eylem olduğunu belirtmişti. Hemen bu dinlediğim konuşmanın peşi sıra benim kendi konuşmalarımdan birinde bir katılımcı insanın kendisine tümüyle kendisine ait zamanlar yaratıp o zamanın içinde sadece kendi kendine kalması gerektiğine inandığını söylemişti. O kadar hoşuma gitmişti ki, kitabım Pollyanna Mutlu muydu’da söz etmiştim bu anımdan.

Bu hafta bu iki hikayeyi farklı nedenlerle hatırlama alanıma çağırdım ve ne kadar anlamlı bir ortak mesaj içerdiklerini düşündüm bir kez daha. 

Tam bu hikayelerin hakkını vermek üzere kendime ait zamanlarımı gözden geçirmeye çalışırken, uzun zamandır keyifle takip ettiğim Daniel Pink’in videolu bir podcast’i  düştü eposta kutuma. Pink George Schultz’un haftada bir gün, bir saat boyunca yanına sadece kağıt, kalem ve düşüncelerini alarak tek başına oturup gelecek odaklı ve stratejik düşünme alışkanlığını anlatıyordu.  

Bu kısa videoyu izlediğim anda, az önce sözünü ettiğim anılarım canlandı gözümde ve bu üç hikaye birbiri ile kaynaşıverdi. 

Yaşam ne kadar telaşlı ve koşturmacalı geçerse geçsin haftada belli bir süreyi sadece kendine ait bir zaman olarak ayırmak ve o zamanda her türlü bölücü aktiviteden, sosyal medyadan, teknolojik cihazlardan uzaklaşıp sadece bir kağıt ve kalemle baş başa kalmak, büyük düşünmek, hayal kurmak ve geleceğe bakmak için zihni serbest bırakmak nasıl olur acaba? Yalnız önemle belirtmeliyim ki, bu zamanın gerçekten değerli bir zamana dönüşebilmesinin bana göre bir de şartı var. Geçmişten gelen “neden” ve “keşke” sorgulamalarının ve olası negatif gelecek senaryolarının bu zamanı işgal etme ihtimalleri olduğu için onları kapının dışında bırakmak gerekiyor.

Hazır hafta sonu da gelmişken denemeye değer diye düşünüyorum. Siz ne dersiniz?

Yetişkin Liderler

İş yaşamı yapılan işin de ötesinde bir ilişkiler ağı üzerinde yol alıyor. Şirketlerde yaşanan herhangi bir problemin kökü bir şekilde ilişki yönetimiyle ilgili bir sıkıntıya dayanıyor. Özellikle yöneticiler ve çalışanlar arasındaki ilişkilerin sağlam bir zemine yerleştirildiği şirketlerde odağı işte tutmak ve problemlere çözüm bulmak çok daha kolay hale geliyor. 

İlişki yönetimi denildiğinde aklıma gelen konuların başında Eric Berné tarafından 1950’lerde geliştirilmiş olan Transaksiyonel Analiz yer alıyor. Eric Berné teorisinde bireylerin sahip olduğu üç ilişki yaklaşımından söz ediyor: Ebeveyn, Yetişkin ve Çocuk. Bana göre iletişimi anlamlandırırken çığır açan bir bilgi olan bu teori, iş yaşamında lider ve çalışan ilişkilerine de ışık tutuyor. 

Bireyler “Ebeveyn” yaklaşımlarını yaşamlarının ilk yıllarında ebeveynlerinden gözlemledikleri davranışlarla yapılandırıyorlar. Ebeveynler çocuklarına ağırlıklı olarak otoriter veya koruyan kollayan tarzda yaklaşıyorlar. Otoriter tarz genelde ben ne dersem yapılacak davranış biçimini, koruyan kollayan tarz ise, sen dur ben senin yerine yaparım davranış biçimini içeriyor. 

“Çocuk” yaklaşımı da yine yaşamın ilk yıllarında ebeveynlerin gösterdikleri davranışların ortaya çıkardığı sonucunda ortaya çıkıyor. Ebeveynlerin ağırlıklı otoriter davranışları sonucunda çocuklar ya asi birer çocuk oluyorlar ya da anne baba ne derse kabul eden uyumlu çocuklar. Bir üçüncü seçenek de anne babanın söylediklerini kabul etmiş gibi görünüp yine bildiğini yapma davranışı şeklinde kendini gösteriyor. İleri derecede koruyan kollayan davranışlar karşı tarafta şımarık davranışları ortaya çıkarıyor. 

“Yetişkin” yaklaşımı ise yaşam deneyimleri sonucu öğrenilen davranışlarla yapılanıyor. Karşılaşılan problemlere üretilen çözümler, yaşanan zorluklar sonrası öğrenilenler, durumu anlamaya ve analiz etmeye ve ona yönelik çözüm üretmeye yönelik düşünme süreçleri, yetişkin rolünü geliştirmek konusunda yardımcı oluyor.

Peki bu anlatılanların liderlikle ne ilgisi var?

Transaksiyonel Analiz ilişki modelinde temel özelliklerden biri olan “Ebeveyn” ve “Çocuk” yaklaşımları arasında hareket eden çalışma düzeni, iş yaşamı ilişkilerinde zorlanmanın temel nedenleri arasında yer alıyor. 

Hiyerarşik yapının hakim olduğu kurumlarda zaman zaman yöneticilerin ve liderlerin kendilerini ebeveyn konumuna yerleştirdikleri gözlemleniyor. Kendini “ebeveyn” konumuna yerleştiren yöneticiler farkına varmadan çalışma arkadaşlarının kendilerini çocuk konumuna yerleştirmelerine neden oluyorlar. 

Hal böyle olduğunda, kendimizi bir anda otoriter yöneticiler ve asi çalışanlar, otoriter yöneticiler ve ne denirse peki diyen çalışanlar veya otoriter yöneticiler ve peki demesine karşın kendi bildiğini yapmaya devam eden çalışanlardan oluşan ekiplerle veya aşırı hassas ve koruyan kollayan yöneticilere ekip arkadaşlığı yapan şikayetçi, mutsuz, yakınan ve hafif şımarık çalışanlarla karşılaşmış buluyoruz.

Gözlenen her iki durum da beklenen verimlilikten, çalışma keyfinden, yaratıcılıktan tamamen uzak, birbirini anlamaya çalışıp işin içinden çıkamayan insanların yer aldığı, sağlıksız ilişkiler nedeniyle işlerin istenildiği gibi yürütülemediği durumları ve pek de sağlıklı olmayan yönetici-çalışan ilişkilerini çalışma yaşamının zorlu gündeminin ortasına bırakıveriyor. 

Sağlıksız ilişkileri sağlıklı hale dönüştürmenin ilacı da yine Transasksiyonel Analiz kuramının içinde saklanıyor. Kuramının işleyişi gereği taraflardan biri ilişkiyi “Yetişkin” düzlemine taşımayı başardığında, diğer taraf da o düzlemden düşünmeye ve davranmaya başlıyor. “Yetişkin” yaklaşımı, ilişkiyi hiyerarşik olmaktan kurtarıyor ve objektifliği, çözüm ve sonuç odaklı düşünmeyi, yargılamadan davranabilmeyi beraberinde getiriyor. 

”Yetişkin – Yetişkin” iletişiminin yer aldığı bir çalışma düzenini tesis eden liderler ve yöneticiler, kurumun işleyişinin de sağlıklı bir hale gelmesini sağlıyorlar. 

İlişkileri bu düzleme taşıma konusunda liderlere ve yöneticilere destek olabilecek en iyi yöntem öz farkındalık ve öz değerlendirmeden geçiyor. 

Bu konuda zaman zaman kendimize aşağıdaki soruları sormak ve verdiğimiz cevaplara göre ilişkide kendimizi konumlandırdığımız yeri fark etmek, sağlıklı iş ilişkileri ve etkin iş sonuçları açısından önem taşıyor:

  1. Kendimi ekip arkadaşlarımla konuşurken ne sıklıkta sert, yüksek sesle ve hatta kızgınlıkla bağırarak konuşurken yakalıyorum?
  2. Yaşadığım durumlara yönelik ne sıklıkta şikayet ediyorum? Ne sıklıkta durumu olduğu gibi tarif edip, çözüm üretmeye çalışıyorum?
  3. Ne sıklıkta işlerin sorumluları tarafından yapılmadığından yakınıp, sonra da onların yapmadıklarını kendim yapıyorum?
  4. Ne sıklıkta gerçek bir yetki devri ve gerçek bir sorumluluk aktarımı yapıyorum, ne sıklıkta ipleri hep kendi elimde tuttuğumu gözlemliyorum?
  5. Birlikte çalıştığım kişilerin yaptıkları işlerin sorumluluğunu üstlenmelerine ne kadar izin veriyorum?
  6. Bu sorulara verdiğim cevaplar sonrası neleri fark ettim? Neleri daha farklı yapmak isterim?

Referanslar: 

  • Ben Ok’im, Sen Ok’sin  – Thomas Harris (2012)

4 Adımlı Yıl Sonu Değerlendirme Toplantıları: 2020 Mercek Altında

2020 yılının henüz tamamlandığı bugünlerde kurumsal yaşamda bir soluklanma zamanı yaratmak gerekiyor. Bu soluklanma zamanı bir an için durup önce geçen on iki ayı anlamayı, yani 2020 yılını mercek altına almayı, gelmekte olan on iki ayı eldeki veriler ve tahminler ışığında masaya yatırmayı ve tamamlanan ve gelmekte olan yıl arasındaki olası etkileşimleri ortaya koyarak yeni yılı tasarlamayı sağlıyor.

Yıl sonu değerlendirme ve gelecek tasarım toplantıları sayesinde, çalışanlar, bölümler, yürürlükteki projeler ve şirket bütünü için tamamlanan yılın getirdiklerini gözden geçirmek ve yıl içinde yolunda gidenleri, elde edilen başarıları, işleyişte tıkanıklık yaratan sistemleri ve gelişime açık alanları fark etmek kolaylaşıyor. Bu farkındalıklar bir sonraki yıl için daha doğru tasarım ve planlama yapmayı ve işe yaramadığı halde kullanımda kalan sistemleri ortadan kaldırmayı da destekliyor. 

Bu çalışmalar samimiyetle yürütüldüğünde bir de yan fayda doğuruyor. Sürece dahil edilen çalışanlar yaptıkları iş ve şirkette yürütülen işler arasındaki bağı daha kuvvetli kurma fırsatını yakaladıkları için aidiyet ve bağlılık kendiliğinden güçleniyor.

Yani bu çalışmalara ayırılan zamana değiyor…

Yıllık Değerlendirme ve Tasarım Toplantıları

Çalışanlarla başlayıp takımlara, bölümlere ve şirketin bütününe hizmet eden yıl sonu değerlendirme çalışmalarını yönetmek konusunda sorumluları belirlemek, değerlendirme takvimini oluşturmak ve bu süreçte neler yapılacağını, elde edilen sonuçların analiz ve sentezinin ne şekilde yapılacağını detaylı bir şekilde planlamak sürecin etkinliği açısından önem taşıyor.  

Yıllık değerlendirme ve tasarım toplantıları aşağıdaki 4 adımı izleyerek gerçekleştirildiğinde, sürecin hedeflenen faydayı sağlaması kolaylaşıyor:

  1. Tamamlanan yılın sekiz temel alanda gözden geçirilmesi ve her bir alandaki iyilerin ve aksaklıkların belirlenmesi
    1. İş sonuçları beklentileri ne kadar karşıladı? 
    2. İş yapış ve izleme yöntemleri ne kadar işlevseldi? İş akışları, süreçler, toplantılar, planlama ve gözden geçirmeler ne kadar etkin yürütüldü?
    3. Değişim ve kriz yönetimi konularında kendimizi nasıl değerlendiriyoruz?
    4. Çalışan yönetimi konusunda neler yaptık? Ne kadar büyüdük ne kadar küçüldük, delegasyon, iş dağılımı, yetkilendirme gibi kritik konularda durum nasıldı?
    5. Şirket/bölüm içi ve dışı ilişkiler ve iletişim konusunda neler oldu? 
    6. Çalışan gelişimi konusunda neler yaptık?
    7. Şirket/bölüm/çalışan özelinde bakıldığında mutlu ve iyi hissetme halini nasıl değerlendiriyoruz?
    8. Şirketin vizyonu ve yapılan işteki anlam farkındalığı şirket/bölüm genelinde ne durumda?
  2. Takip eden yıl için odak alanların, ulaşılmak istenen sonuçlarının ve o yıl sonuna ait şirketin büyük resminindetaylı olarak tanımlanması
  3. Takip eden yıla dair hedeflerin SMART (İyi Tanımlanmış, Ölçülebilir, Ulaşılabilir, Gerçekçi ve Zamanı Tanımlı)ve FAST (Düzenli Değerlendirilen, İddialı, Net, Şeffaf) hedefler olarak aşağıdaki başlıkları da kapsayacak şekilde yapılandırılması
    1. İş sonuçları ile ilgili hedefler
    2. İş yapış ve izleme yöntemleri ile ilgili hedefler
    3. Değişim ve kriz yönetimi ile ilgili hedefler
    4. Çalışan yönetimi ile ilgili hedefler
    5. Şirket/bölüm içi ve dışı ilişkiler ve iletişim yönetimi ile ilgili hedefler
    6. Çalışan gelişimi ile ilgili hedefler
    7. Çalışan mutluluğu ile ilgili hedefler
    8. Vizyon ve anlam farkındalığını destekleyecek hedefler
  4. Yeni yılın hedef izleme sürecinin planlanması
    1. Hedef takip sorumlularının belirlenmesi
    2. Hedef takip yöntemlerinin kararlaştırılması
    3. Hedef değerlendirmeyi kolaylaştıracak ara değerlendirme ve genel değerlendirme takviminin oluşturulması

Sonuç Olarak…

Şirketlerin kendi deneyim ve öğrenmelerinden faydalanmalarını sağlayan bu çalışmalar bugünden geleceğe giden yolda daha sağlam adımlarla ilerlemek konusunda destek sağlıyor. Bu yüzden, soluklanma zamanlarının iş takvimlerinin içine yerleştirilmesi ve etkin yürütülmesi konularında şirket yönetimlerinin kararlılığı büyük önem taşıyor.

Özellikle 2020 yılı gibi zorlu dönemler sonrası kendine bakma çalışmalarına zaman ayırmak, iyi yapılanları fark etmek, “kendini” modellemek ve gelecekte benzer zamanlarda kendi deneyimlerinden yardım almak konusunda da yardımcı oluyor.

Sözün özü, eğer hala yapılmadıysa, şirket liderlerine bir iş düşüyor: Fazla geç kalmadan bir soluklanma zamanı yaratmak ve bu zamada geçen on iki ayı anlamak ve gelecek on iki ayı planlamak için gerekli çalışmaların düzenlenmesini sağlamak…

Hoş Geldin 2021

Yüz yıllardır yılların gidişine gelişine bir anlam veriyoruz. Kendi yarattığımız zamanı kendimizce şekillendirmeye çalışıyoruz. Kendimize bir yol, yön oluşturmaya çalışıyoruz. Bir şeylerle vedalaşmak, bir şeyleri hayatımıza dahil etmek için düşünüp planlar yapıyoruz. Biten yıla şöyle bir bakmak, yeni yıla güzel dilekler, kararlar, hayaller bırakmak binlerce yıllık bir gelenek olmuş belki de farkına varmadan. 

Ben de bu geleneği bozmadan 2020 ile vedalaşmak, 2021’i sevgiyle kucaklamak ve 2021’le ilgili kararlarımı gözden geçirmek için aldım kağıdımı kalemimi elime ve başladım düşünmeye.

Geçen yıl bu zamanlarda yeni yıla dair bana kendini fark ettiren bazı şeyler bu yıl da hemen görünüverdiler gözüme. Biraz kurcalayınca, bir grup kararımın yıllık değil ömürlük olduklarına inandım. Nedir onlar derseniz, hemen söylerim: Şefkat, sevgi ve umudu ve bunlara bağlı olarak da mutluluğu hem kendi içimde çoğaltmak hem de paylaşmak konusunda yaptıklarımı daha fazla yapmakla ilgili kararalar sözünü ettiklerim. İnanıyorum ki içinde yaşadığımız günlerde ancak ve ancak kızgınlık, öfke ve umutsuzluk yerine onların zıt kavramları olan şefkat, sevgi ve umut çoğalırsa daha iyi bir dünya olacak etrafımızda.

Sosyal Ağların Şaşırtıcı Gücü isimli kitapta rastladım, 1 kişinin üçüncü seviye etki alanında 8000 kişi varmış. Yani 1 kişi bir şeyleri değiştirirse, 8000 kişiyi etkileme ihtimali ortaya çıkıyormuş. Madem öyle, ben de umut ve şefkati çoğaltma konusundaki kararlarımı paylaşırsam, bakarsınız birileri beğenir kullanır, o zaman da belki 8000, 10000 derken birçok insanın içindeki umut, şefkat ve hemen peşlerinden de mutluluk çoğalır dedim kendi kendime.

İşte benim kararlarımdan bana göre en kolay olanlarından bazıları:

  • Sabahları günaydın de, önce kendine, sonra doğan güneşe, sonra yakınındakilere, gördüklerine, görüştüklerine, konuştuklarına
  • Sahip olduklarını sık sık fark et ve sonra da hepsinin varlığına şükret
  • Sorun paylaşmak yerine, sorundan söz edince aklına gelen çözümleri de keşfet ve onları da paylaş
  • Kullandığın dile ve seçtiğin kelimelere dikkat et, koşturuyoruz demek yerine ne yapıyorsan onu söyle, yorgunum demek yerine seni meşgul eden işlerinden söz et
  • Her zamankinden daha fazla teşekkür et, teşekkür ederken ne için teşekkür ettiğini, yapılan şeyin seni neden memnun ettiğini de belirtmeye gayret et
  • Daha fazla yardımlaşmayı ve dayanışmayı hedefle,
  • Her ne yapıyorsan o anda orada olarak yaptığından emin ol 
  • Sevdiklerine onları sevdiğini daha fazla söyle
  • Çocuklara ve gençlere daha fazla zaman ayır, bildiklerini, tecrübelerini anlat, paylaş
  • Doğayı ve doğadaki canlıları gözlemlemeye ve anlamaya çalış
  • Kendi yaşamında yolunda gidenleri daha fazla fark et, unutma yolunda gidenler genellikle yolunda gitmeyenlerden daha fazladır, ama biz yolunda gitmeyenleri daha kolay fark ederiz
  • Duyguların bulaşıcı olduğunu her zaman hatırla ve her gün acaba bulaştırdığım duygu ne sorusunu sor kendine
  • Koskoca evrende küçücük bir “ben” olsan da, kapladığın bir alan olduğunu hep hatırla ve o alanın sana verdiği iyi ve doğru insan olma sorumluluğunu sakın unutma
  • Hayatı otomatikten ve sadece alışkanlıklardan yaşamadığından emin ol, her gün farklı ne var, ben nasıl katkı sağlarım sorusunun cevabını aramayı sakın unutma
  • Daha fazla oku, daha çok soru sor, daha fazla öğren, daha fazla keşfet, daha fazla paylaş

2021’in, 2020’nin öğrettikleriyle birlikte hepimize yeni pencereler açması ve sağlıklı, mutlu, umutlu ve şefkat dolu bir yıl olması dileklerimle…

Zamansız Zamanın İçinde Dolaşan Bahar Sabahı Kokuları

Perdeleri açtı. Koltuğunu cama doğru çevirdi. Usulca oturdu. Derin bir nefes aldı. Karşısında yükselmekte olan güneşe, ağaçlardaki bahar dallarına baktı. Hemen ardından da yanındaki sehpaya uzanıp az önce özenle pişirdiği sabah kahvesini eline aldı. Güneşe, gökyüzüne, bulutlara ve bahar dallarına bakarak kahvenin en sevdiği yeri olan köpüğünden keyifli bir yudum aldı.

Nasıl oldu o da anlamadı ama bir anda aklına “zaman” kelimesi düşüverdi. Ne çok işgal ediyor kafamızı şu zaman diye düşündü. Hep söyleyecek bir sözümüz var zamana dair; Zaman su gibi akıp geçiyor. Ne çabuk geçmiş zaman. Zamanım yok. Zamana ihtiyacım var. Zamanı yönetmek gerek. Zamana bırakalım. Zamansızlıktan yoruldum. Zamanı gelince düşünürüz.

Derken zaman, zamansızlık, zamanın akışı, geçişi, gidişi ve zamanla kurulan ilişkilere dair sorular ve cümleler belirmeye başladı zihninde birer birer.

“Zamanı tasvir etmek istesem nasıl ederim? Zamanın bir rengi olsa ne renk olurdu? Bir kokusu olsa neye benzerdi? Bir şekli olsa acaba nasıl görünürdü? Görsem, dokunsam, kokusunu fark etsem nasıl bir ilişkim olurdu acaba zamanla? Madem bize görünmüyor, gerçekten var mı ki zaman diye bir şey? Farz edelim zaman diye tanımlı bir şey hiç olmasaydı acaba nasıl olurdu hayat? Kimdi ki zamanı yaratan, ben miyim yoksa bir başkası mı? Ne zormuş yahu zamansızlığı da zamanın nasıl var olduğunu da hayal etmek. Onlar duradursun, bir bulayım başka ne sorular gelmiş zihnime? Hah buldum işte; zaman hızla akıp gittiğine ve geri gelmediğine göre acaba vefasız mı kendileri?  Yoksa birçok şeyi zamana bırakıp durduğumuza göre çok mu yardımsever? Değilse, durmadan bir şeyleri bana bırakıyor bu insanlar diyerek beziyor mu bizlerden?”

Bunları düşünürken sanki bir insan gibi canlandı karşısında zaman. Hatta iki insan gibi canlandı. Biri zamansız zamanın temsili olan insan; siyah beyaz, ruhsuz, ifadesiz ve sabırsız, çok mesafeli, sanki elini uzatsa daha da uzaklaşacak gibi. Diğeri ise tam da içinde durduğu zamanın temsili olan insan; rengarenk ve capcanlı ve duygu dolu ve sakin ve hatta bahar sabahları dışarı ilk çıktığında duyduğu o güzel, ferah ve karmaşık kokuya sahip, sanki elini uzatsa dokunacakmış kadar yakın.

Zamansız zaman da ne demek diye düşündü ardından. Bir sırası olmayan, işgalci, zorba, yerini bilmeyen ve saçma gibi kelimeler döküldü aklının içine. Sonra o bahar sabahı kokusu geldi burnuna tekrar, sanki az önce aklının içine dökülen anlam veremediği ve sırasız kelimelerin arasına süzüldü izinsizce.

Bahar sabahının kokuları zamansız zamanın içinde gezinirken o zamansız zamanların aslında burada ve yanında olmadıklarını fark etti. Bir kısmı kendi bahar kokan anlarında yaşanmış bitmiş, bir kısmı da kendi bahar kokan anları gelinceye kadar yaşanamayacaklardı. Yoksa şimdi fark ettiği o bahar sabahı kokusu şu anda oturduğu koltuğa, dışarıdaki güneşe ve bulutlara, elindeki kahve fincanına, dilindeki kahve tadına mı aitti ne? Zorlasa bu güzel koku bulaşabilir miydi acaba siyah beyaz ve renksiz, ifadesiz ve ruhsuz görünen zaman temsiline, dönüştürebilir miydi onu da acaba kendi güzelliğine?

Şu anda burnuma gelen bu güzel bahar kokusunu her fırsatta yakalasam, varlığını hatırlasam, unutmasam, oldu ki unutsam bile yeniden hatırlamayı hatırlasam yeter mi acaba renksiz ve zamansız zamanın işgalini yok etmeye diye düşündü kendi kendine. Kim bilir, yeter belki de diye cevapladı kendi sorduğu sorusunu sessizce.

Birden o güzel koku geldi burnuna yeniden, sanki sardı bütün bedenini hiç ona sormadan. O güzel koku eşliğinde bir yudum daha aldı kahvesinden, daha mı güzeldi bu yudumun ağzında bıraktığı tat ne? Gülümsedi ve yüzüne konan tatlı tebessüm eşliğinde tekrar çevirdi bakışlarını camdan dışarıya, artık ta içinde hissettiği o güzel bahar sabahı kokusuyla beraber …

Kutunun Dışından Düşünmek mi Yoksa Kutuyu Tamamen Kaldırmak mı?

Bilgisayar programlamanın öncülerinden Grace Hopper’ın bir cümlesi beni çok etkiler. 

“Dilimizdeki en tehlikeli cümle biz bunu her zaman böyle yaparız cümlesidir…”

Her zamanki gibi düşünmek, alışıldık çözümler üretmek, bildik bakış açıları ile durum değerlendirmesi yapmak, her zamanki gibi davranmak, yapılacak işlere hız kazandırma özelliğine sahip olsa da zaman zaman gözümüze çarpmak için sabırsızlanan birçok şeyi gözden kaçırmamıza ve belki de elimizde olandan daha iyi sonuçların da var olabileceğini göz ardı etmemize neden olabilir.  

Albert Einstein’ın “Hiçbir problem yaratıldığı düzlemde çözülmez.” Sözü tam da bu durumu temsil eder. Bir problemi çözmek için mutlaka dışarıdan ve farklı bakış açılarından bakarak durumu mümkün olan en net şekilde anlamaya ihtiyaç vardır.  

Özellikle zorlu veya yenilik ve yaratıcılık gerektiren durumlarda alışıldık ve tanıdık düşünce biçimleri ile düşünmenin yanına eklenecek, “böylesi bir durumda farklı neler yapılır, farklı nasıl davranılır, farklı noktalardan bakıldığında bu durum nasıl görülür, farklı ne tür çözümler üretilir” gibi soruların cevapları üzerinde düşünmek, çözümsüzlük hissini ortadan kaldırmanın ve yepyeni fikir ve çözümler üretmenin en etkili yolları arasında yer alır. Bu sayede, keşfedilmeyi bekleyen mevcut bilgi ve deneyimin sentezinin gün yüzüne çıkması sağlanmış olur.

Bu keşif süreci pek çok yerde “Kutunun Dışında Düşünme” metaforu ile anlatılır.

Mevcut düşünce ve davranış biçimlerimizi temsil eden kutunun içi, her zaman bildik, tanıdık ve uygulaması kolaylaşmış şeylerle doludur. Bu kutunun kenarları içinde saklanan bilindik şeyler dökülüp kaybolmasın ve biz gönül rahatlığı ile onları kullanmaya devam edelim diye sıkıca kapatıldığında, potansiyel, sentez, farklılık, yenilik ve yaratım konularında yarattığımız engellerin de aynı kutuya doluşması kaçınılmaz hale gelir. İşte tam da bu noktada kulağa hoş bir şeymiş gibi çarpan konfor alanında kalma mevzusu, yani en iyi tanıdığımız ve bildiğimiz alana saklanma eğilimi bizi hayata farklı bakış açıları ile bakmaktan ve yeni davranış ve çözümler üretmekten, kolayca alıkoyabilir.

İçinden geçmekte olduğumuz dönemde “kutunun dışında düşünme” metaforuna da bir farklı bakışın gerekmeye başladığı günlerdeyiz. Her şey öylesine hızlı değişmeye ve dönüşmeye başladı ki bu değişime uyumlanmak ve zorlu durumlara yepyeni çözümler üretmek için eski düşünce ve davranış biçimlerinden tamamen bağımsız bir bakışa ihtiyacımız olacak. Kim bilir belki de çözümün kutunun hiç olmadığı bir düşünme biçiminde saklı olduğunu fark edeceğiz.

Hazır hafta sonu da gelmişken, belki bir düşünme ödevi iyi gelir: Acaba “kutunun dışında düşünme” metaforu size ne ifade ediyor? Sizin yaşamınızda zorluk, yenilik ve yaratıcılık kavramları kutunun içinden çözümlerle mi yoksa dışından çözümlerle mi besleniyor? 

Kırmızı Koltuk

Hani hiç beklemezken yağar ya bahar yağmurları, işte o günlerden biriydi. Sabah uyandığımda pırıl pırıldı güneş, sonra kapkara bulutlar saklayıverdiler güzelim güneşi ve dışarısı kapkaranlık oldu birdenbire. Ha indirdi ha indirecek. Bir yerlere yağıyor bence, şu karşı taraf iyice kararmış, hatta şimşekler çakıyor oralarda. Canım sıkıldı güneşin gidip yağmurun gelişine. Dışarı çıkacaktım ben bugün. Çarşamba bugün günlerden. Balıkçı kahvesine gidecektim sabah kahvemi içmeye, sonra da dondurmamı alıp yürüyecektim sahil boyunda. Üstelik ödenecek faturalarım da vardı. Ah olmadı işte bu yağmur, bütün planlarımı da aldı götürdü benden. Kaldık mı gene kırmızı koltukla baş başa.

Sanmayın ki azımsadım kırmızı koltuğun varlığını, aksine sevindim varlığına. O da olmasaydı ben ne yapardım bu koca evde yapayalnız. Ah bir anlatsa da dinleseniz neler bilir bu kırmızı koltuk. Sırdaşımdır, dert ortağımdır, arkadaşımdır, varlığı bana her daim hediyedir onun.

Her halde 15 yaşında falandım büyükannem öldüğünde. Annem bir süre dedemle kalmıştı. Eve geldiğinde koşa koşa kapıyı ben açmıştım anneme. Yorgun ve üzgün annem yanında da kırmızı koltuk birlikte duruyorlardı kapıda. Sımsıkı sarılmıştım annemin boynuna. O da bana. Sonra da şöyle demişti annem: Büyükannen hep bu koltuk Gülümser kızımın derdi ya. Küçükken seni bu koltukta uyuturdu. Evde başka yer yokmuş gibi tek oyun yerindi ya bu kırmızı koltuk senin. Dedenden izin aldım, sana getirdim kırmızı koltuğu güzel kızım. Hem ağlamıştı annem hem de koltuğu odama taşımıştı ite kaka. Ben de ağlamıştım annemle beraber.

Ben büyüdüm, evlendim, çocuklarım oldu, çocuklarım evlendi gitti uzaklara, eşim gitti çok uzaklara, ama kırmızı koltuk hep benimle kaldı. İskeleti yıpranınca tamir ettirdim, kumaşı eskidikçe değiştirdim, ama hep kırmızı kumaşla kaplattım. Anlayacağınız kırmızı koltuk her zaman kırmızı koltuk olarak kaldı hayatımda, büyükanne yadigarı kırmızı koltuk.

Ben uzun yıllardır yalnızım. Biraz yaşlandım tabii. Şu zamana kadar çok iyi idare ettim ama yavaş yavaş zor gelmeye başladı yaşlılık. İşte mesela bugün. Ben normalde çıkmaz mıydım yağmurda Çarşamba ritüelime. İki elim kanda olsa düşerdim yollara. Islana ıslana bile olsa yürürdüm deniz kenarında.

Laf aramızda, geçenlerde bir Çarşamba yine yağmur vardı, dedim ne olacak, erimem ya yağmurda, şurası zaten deniz kenarı. Çıktım dışarı. Güzelce yürüdüm, kahvemi içtim, dondurmamı yedim, sonra eve geldim ki akşama hapşır, öksür dur. Çocuklara yakalanmasam yine dert değil, ben kendimi iyi ederim ama telefonda hapşırık öksürük duyunca deliye dönüyor benimkiler. Anne yine mi sokaklarda dolaştın yağmurda çamurda diye başlıyorlar söylenmeye. Eh haklılar tabi, uzaktalar buralardan, akılları kalıyor biricik annelerinde. Gel deseler ben gidemiyorum, gelin desem onlar gelemiyorlar. O yüzden korkarım biraz daha dikkat etmem gerekiyor kendime.

Bugün de yağmur ve yaşlılık el ele tutuşup baş başa bıraktı kırmızı koltukla ikimizi. Şikâyetim yok merak etmeyin. Şimdi kahvemi yaparım, kitabımı alırım, otururum kırmızı koltuğuma biraz yağmuru izlerim, biraz damlaların sesini dinlerim, sonra dalarım kitabıma, geçer bugün de böyle. Ama gitti ya benim Çarşamba ritüelim, ben ona yanıyorum.

Ha bu arada yalnızım dediysem merak etmeyin, yalnız sayılmam aslında. Apartman komşularım var, apartman görevlimizin kızı var, iki sokak ötede oturan çocukluk arkadaşım Münevver var. Sadece evin içinde yalnız gibiyim. Aslında orada da yalnız sayılmam, kırmızı koltuk var yanımda, beni hiç yalnız bırakmayan.

Kahve yapmak için usul adımlarla yürüdüm mutfağa doğru. Sonra aklıma geldi. Madem dışarı çıkamayacaktım, o zaman Çarşamba sabah kahvemi daha bir keyifle içeyim dedim kendi kendime. Salona geri döndüm, vitrinli dolabımdan en sevdiğim kahve fincanımı seçtim. Üzerinde güller olan pembe renkli incecik porselen kahve fincanımı. Sonra bir de su için küçük kristal bardağımı aldım yandaki raftan. Ve tabii küçük gümüş tepsimi. Benim nişan tepsimdi bu küçük tepsi. Nişan yüzüklerimizi bir makasla beraber yerleştirmişti annem, kız kardeşim de tutmuştu tepsiyi babam nişan konuşmamızı yaparken. Anılarımla beraber geri döndüm mutfağa. Raftan kahve kavanozumu aldım, o da ne kavanozda kahve bitmiş. Nasıl sevindim anlatamam. Demek ki yeni kahve paketi açılacak şimdi ve mis gibi taze kahve kokacak mutfağımın içi.

Bakır cezvemi aldım, pişirdim taze kahve ile sade kahvemi. Bugün Çarşamba ya dondurma da yiyemedim ya bir küçük sakızlı lokuma izin verdim kendime. Küçük bir lokum tabağı ile lokumumu da yerleştirdim tepsinin içine.

Seslendim içeriye, geldim kırmızı koltuk, geldim merak etme buradayım.

Tepsiyi kırmızı koltuğun yanındaki sehpaya bıraktım. Ellerimle ördüğüm dantel perdelerimi araladım. Oturuverdim koltuğa hızlıca. Annem kızardı çocukken, atma kendini kızım koltuğa, kibar hanımefendiler hiç böyle oturmazlar derdi. Ama can çıkar huy çıkmaz ya, ben hala atarım kendimi koltuğa.

Yağmur iyice hızlanmıştı. Camlara doğru yağıyordu. İçimi bir sevinç kapladı. Eskiden beridir çok severim camlardan süzülen yağmur damlalarının birbirleri ile olan yarışlarını izlemeyi. Pencerenin dibine kim önce inecek der gibidirler birbirlerine. Seçerim içlerinden birkaç tanesini, başlarım beklemeye acaba kim kazanacak diye.

Kahvemi aldım elime ve bir yudum alıverdim üzerindeki köpükten hüp diye. Başladım damlaları izlemeye. Ara ara da dışarıya bakmaktan alamıyordum kendimi. Ne çok insan vardı dışarıda koşuşturan. Yağmurda oynayan çocuklar, denize doğru uçuşan martılar. Nasıl da eğlenceli görünüyordu dışarılar.

Ah kırmızı koltuk ah, bir dilin olaydı da konuşaydın benimle, işte o zaman tam olacaktı dostluğun. Şimdi sadece dinliyorsun beni. Ama olsun, insanın bir dinleyeni olması da önemli. Ya sen de olmasaydın, benim kahve keyfime, bu anlattıklarıma kim eşlik edecekti. İyi ki varsın be kırmızı koltuk. Keşke dondurmam da olaydı, Çarşamba tam Çarşamba olacaktı, ama neyse, ne yapalım kısmet. Lokumla da idare ederim ben.

Münevver gelseydi keşke, ama yağmur var, o nasıl gelsin Gülümser, sen de dedim kendi kendime. Apartman görevlisinin kızını mı çağıraydım, ama onun da okulu var. Neyse Gülümser boş ver, kırmızı koltuk var ya. O seni sıkmaz, sen anlat ne anlatmak istiyorsan. Dinler seni kırmızı koltuk can-ı gönülden.

Tam o sıradaydı sanırım, bir anda güneş açtı dışarıda, sanki deminki karanlık, deli yağan yağmur, kulaklarımı patlatan gök gürültüsü hiç olmamış gibiydi. Sadece camlardaki ıslaklık ve yollardaki küçük su birikintileri kalmıştı yağmurdan geriye. Birden başımı gökyüzüne çevirdim, evet, evet bir şey daha kalmıştı yağmurdan geriye, hem de çok güzel bir şey. Ayağa fırladım ve gökkuşağı diye bağırdım ellerimi çırparak. Kırmızı koltuk, baksana gökkuşağı çıktı gökyüzünde. Şu renklerin güzelliğine bak. Baksana kırmızı koltuk, gördün mü? İyi ki seni pencerenin kenarına koymuşum, iyi ki, yoksa göremezdik ikimiz de gökkuşağını. Ne kadar güzel değil mi, öyle değil mi kırmızı koltuk, iyi ki varsın sen kırmızı koltuk, iyi ki…

Mucizeler Kapıda

Güneş henüz doğmuştu. Zeytin ağaçlarının arasındaki beyaz boyalı tek katlı, rengarenk verandalı ev sanki güneşle beraber yeniden doğmuş ve ışıldıyordu. Beyaz evin pencere pervazları maviye boyanmıştı. Evin dış kapısının önündeki tel kapı sabah rüzgarının etkisiyle kendi kendine salınıp duruyordu.

Verandadaki tahta koltuk, eski salıncak ve saksılardaki güzel çiçekler adeta dur da bana bak diye sesleniyorlardı güneşin ilk ışıklarıyla beraber. Tahta koltuk bildiğiniz bir tahta koltuktu işte, hatta kol koyma yerlerinin boyaları dökük eski bir koltuk. Ama o eskiliği bozan bir şey vardı koltukta, koltuğun sırt yastığı ve minderi oldukça yeni görünüyordu. Sanki çok yakın zamanda renkli ve eğlenceli kumaşlarla kaplanmışlardı. Pek uymuyorlardı ne koltuğa ne de birbirlerine ama eğlencelilerdi işte. Birisi çiçekli ve turunculu, diğeri kedili ve pembeli ve yeşilli.

Verandanın köşesinde duran yayları hafif paslanmış salıncak ve üzerindeki karmakarışık renkli minderler de koltuğun uyandırdığı renkli ve heyecanlı duyguları pekiştiriyordu.

Verandanın kenarlarını süsleyen saksıların renkleri, içlerini dolduran rengarenk ortancalar, kenarlardaki güller, bahçedeki diğer tüm çiçeklere ilham oluyorlardı adeta.

Sevindi için için ve doğru yerdeyim diye düşündü, burası kesin onun evi, bence hiç değişmemiş, hala renkli, hala eğlenceli, hala neşeli.

Evin dışını iyice incelemişti ya, şimdi de içeriyi merak ediyordu. Bir de evin sahibini. Acaba geçen yıllarda neler olmuştu. Onu tanıyacak mıydı? Hala eskisi gibi miydi?

Tam o sırada bir anahtar sesi geldi kulağına, kapının kilidi açılıyordu galiba. İki kere dönen anahtarın sesinin ardından usulca açıldı evin kapısı. Beyaz saçları iki yandan iki örgülü, bembeyaz tenli, pembe gözlüklü, pembe yanaklı bir kadın çıkıverdi dışarıya. Yumuşacık bir gülümseme vardı yüzünde. Yeşil mavi gözleri ışıl ışıldı hala. Tıpkı boyası dökülmüş koltuğun minderlerinin, keyifli salıncağın, mavi çerçevelerin, renkli ortancaların ve saksılardaki çiçeklerin düşündürdüğü keyif, neşe, çocuk gibilik vardı bu gözlerin de içinde.

Dikkati bir anda yaşlı kadının elbisesine kaydı. Kırmızılı, pembeli, turunculu, çiçeklerle süslü pazen bir kumaştan dikilmiş cıvıl cıvıl görünen elbiseye bakarken buldu kendini. Gerçekten de hiç değişmemiş diye düşündü içinden.

Kafası karıştı, ne yapmalıydı, kendini göstermeli miydi, yoksa usulca uzaklaşmalı mıydı? Gitmek ve gitmemek arasında kararsız kalmak ne tuhaf bir duyguydu. Bir tarafı sessizce uzaklaşmasını söylerken, diğer tarafı kal ve göster kendini diye bağırıyordu adeta. Merak ediyordu, acaba hangi yanı kazanacaktı bu çekişmeyi.

İçindeki sesler konuşadursun, yaşlı kadın usulca eski salıncağına oturdu. Ve rüzgarın ritmiyle usul usul sallanmaya başladı. Eski yayların gıcırtısı eşlik ediyordu yaşlı kadının sabah keyfine. Salıncağın sallanışıyla beraber örgülü saçları da hafifçe kıpırdanıyordu. Yüzüne yerleşmiş olan yumuşacık gülümsemesi ise sanki hiç kıpırdamadan duruyordu ışıl ışıl gözlerinde ve o güzel yanaklarında.

Yaşlı kadının salıncakta oturuşunu izlediği sırada, pek de ummadığı bir şekilde, üstelik de birdenbire bir ses çıktı içinden. Günaydın diyen bir ses. Ses o kadar cılız çıkmıştı ki, salıncağın gıcırtısından duymamıştı yaşlı kadın gelen sesi.

İstemeden çıkan günaydın tedirgin etmişti. İyi ki duymadı diye düşündü. Sonra keşke duysaydı dedi içinden başka bir ses. Kendini göstermeyeceksen neden geldin bunca yıl sonra bunca yolu. Haklıydı bu sesin sözleri. Karar verdi, cesaretini topladı ve bu defa bilerek ve isteyerek tekrar seslendi, üstelik daha bir yüksek sesle, “günaydın” dedi.

Yaşlı kadın bu kez gelen sesi duydu. Usulca kalktı salıncaktan. Sesin sahibini aramaya başladı. Görünürde kimseler yoktu. Ama çok da emindi birisinin günaydın dediğinden. Elini gözüne siper yapıp bahçeye doğru gezdirdi bakışlarını, bahçenin her köşesi görünüyordu, ancak günaydın diyebilecek kimse yoktu ortalıkta. Yanlış duydum herhalde diye düşündü. Salıncağa geri döneceği sırada verandanın tahta merdivenlerinde oturan siyah beyaz tüylü, yeşil gözlü bir kediyle göz göze geldi. Kedi bütün dikkatiyle yaşlı kadına bakıyordu. Kadının yüzündeki yumuşak gülümseme yerini şaşkın bir ifadeye bırakmıştı. O sırada kedi tekrar seslendi. “Günaydın, seslenen bendim sana, beni hatırladın mı?” Yaşlı kadın hafifçe kaşlarını çattı, öne doğru eğildi. Belli ki anlamaya çalışıyordu neler olup bittiğini.

Sesin kediden geldiğinden emin olduktan sonra, bir anda yüzündeki şaşkınlık yerini az önceki gülümsemeye bırakıverdi. Yüreğinden gelen sevincin dansı kapladı yaşlı kadının bedenini. Evet evet, hatırlamıştı elbette. Hatırlamıştı hatırlamaya da elbette şaşırmıştı da. Çocukluğundan beri inanmak istediği şeyleri sorgulamadan inanmayı seçerdi. O yüzden hiç sorgulamadı gördüklerinin gerçekliğini.

Yıllar öncesinden bir misafirdi gelen, hem de çok uzun yıllar öncesinden, kendi çocukluğunun içinden bir misafirdi bu siyah beyaz kedi. Kediler Kralı Karbonel’di gelen. (Çocuk Romanı: Kediler Kralı Karbonel – Barbara Sleigh)  O en çok severek okuduğu kitabın kahramanı, hayatın mucizelerle dolu olabileceğini ona öğreten, neşeyi, eğlenceyi, merakı içine bırakıveren Karbonel’di gelen.

Birden onlarca defa okuduğu mavi kapaklı kitap canlanıverdi gözünde. Sanki elini uzatsa tutacaktı yeniden. Önce biraz sinirlendi. O zamanlar ne kadar çok hayal etmiştim keşke gerçek olsa diye, neden bunca zaman beklemek zorunda kaldım ki diye düşündü kızgınlıkla. Ne çok istemişti o yıllarda kendisinden başka kimsenin bilmediği bir sırrı paylaştığı konuşan bir kedisi olmasını. Belki de bu yüzden onlarca defa okumuştu aynı kitabı. Ama olmamıştı bir türlü, yani galiba bugüne kadar.

Bir anda vazgeçti sinirlenmekle vakit kaybetmekten. Yaşamında dilediği bir mucizeydi bu ve işte şimdi gerçek oluyordu. Ne önemi vardı ki bugüne kadar olmamış olmasının. İşte şimdi tam önünde duruyordu Karbonel. Gelmişti işte kitabın içinden çıkıp. Üstelik birbirlerini duyabiliyorlardı. Sanki 12 yaşının üzerinden geçen koskoca 70 yıl bir anda kaybolmuş ve gün yine aynı gün olmuştu. İçinde dans eden sevinçle, titreyen sesiyle seslendi kediye “sana da günaydın Karbonel”.

Yaşlı kadına çok tanıdık gelen bir kibirle konuşmaya başladı Karbonel. “Çok şükür sonunda lütfedip bir cevap verebildin.” Bu ses tonunu çok iyi hatırlayan kadın benzer bir ses tonuyla cevap verdi “şükür sen de sonunda gelebildin.” Ardından gülümseyerek devam etti konuşmaya “biliyordum mucizelerin gerçekliğini, biliyordum inanmanın gücünü, vazgeçmezsem olacağını biliyordum içimde derinlerde bir yerlerde. İşte tam da bu yüzdendi içimdeki renklerin yaşamımda hep yer bulması, içimi dolduran o çocuk sevincinin hiç kaybolmaması.”

Hadi Karbonel gel, uzun yıllardır belki bir gün gelirsin diye senin için alıp, sen gelmeyince sokaktaki kedilere yedirdiğim sardalya konservelerinden birini açayım, sonra da sohbet edelim, mucizeleri nasıl kucaklarız beraber seninle onları konuşalım. Anneannem bana her zaman “güzel kızım merak etme mucizeler kapıda” derdi, ben de her zaman öyle olacağına inanırdım. Bak öyleymiş meğer. Gördüğün gibi epey yaşlandım, o yüzden ben hala buralardayken ihtiyacımız olan mucizeleri konuşmaya başlayalım hemen.

Yaşlı kadın evin içine doğru yöneldi. Karbonel de kediler kralı olmanın getirdiği her zamanki asil duruşuyla, hafif ukala bakışlarıyla, ama aslında onu yıllardır bekleyen arkadaşını bulmanın içine koyduğu sevinçle arkadaşının peşinden çok merak ettiği evin içine doğru ilerledi. Yürürken bir yandan da kendi kendine konuşuyordu, “tam beklediğim gibi, hala çocuk gibi, hala meraklı, hala neşeli, sevgi dolu ve en önemlisi hala mucizelere inanıyor. Mucizelerimizi bulmaya başlamaya hiç engel yok demektir.”